De Vlaamse Radio en Televisie (VRT) meldt op haar website dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) België veroordeelt in een euthanasiezaak. Volgens dit hoogste rechtscollege op Europees mensenrechtelijk vlak zijn de garanties op een onafhankelijke evaluatieprocedure na de uitvoering onvoldoende.
De zaak draaide om een opzettelijke levensbeëindiging op verzoek uit 2012, waarbij een vrouw euthanasie kreeg omwille van haar ondraaglijk psychisch lijden. Daarbij wou ze niet dat haar kinderen hiervan op de hoogte waren – de Belgische wet verplicht dit ook niet – en haar zoon Tom Mortier vernam dan ook pas het nieuws na haar dood. Hij meende ook dat de voorwaarden uit de wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie niet werden gerespecteerd. De Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie, die in België verantwoordelijk is voor de controle, was in 2013 van mening dat de euthanasie correct was verlopen. Maar Mortier nam hier geen genoegen mee en stapte, nadat ook een klacht bij de Orde der Geneesheren werd verworpen, naar het EHRM.
Het Hof stelt dat de Belgische wet van 28 mei 2002 betreffende euthanasie weliswaar conform is met artikel 2 van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (dat het recht op leven waarborgt), maar dat er in deze zaak achteraf onvoldoende controle bestaat op de uitgevoerde euthanasie. De Belgische Controle- en Evaluatiecommissie oordeelt over elk euthanasiegeval en bekijkt of deze correct is uitgevoerd. Als leden van die Commissie zelf een euthanasie hebben uitgevoerd en dit dossier bespreken, dan moeten zij de vergadering verlaten of niet deelnemen aan het debat.
Voor het Hof bieden deze procedures echter onvoldoende garanties en is de onafhankelijkheid van de Evaluatiecommissie niet verzekerd. Het was de voorzitter van de Commissie, de arts Wim Distelmans, die zelf de euthanasie heeft uitgevoerd op de moeder van Tom Mortier. Distelmans, voorvechter van de Belgische euthanasiewet, tilt desondanks niet zo zwaar aan de uitspraak. Voor de arts blijft de Belgische wetgeving overeind en oordeelt de Commissie anoniem en onpartijdig over de dossiers: bij de minste twijfel van partijdigheid wordt de anonimiteit opgeheven en het betrokken commissielid gewraakt.
Lees ook:
Overzicht rechtspraak EHRM over euthanasie en hulp bij zelfdoding
Belgische controle- en evaluatiecommissie euthanasie onder vuur