Woensdag 15 december presenteerde het nieuwe kabinet zijn regeerakkoord, getiteld Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst. Uiteraard heeft JPV speciaal aandacht voor de medisch-ethische onderwerpen. Hieronder vindt u de plannen van het kabinet voor deze thema’s op een rij en een korte reactie daarop van JPV.

Abortus

Het nieuwe kabinet laat het stemgedrag over initiatiefvoorstellen tot wijziging van de Wet afbreking zwangerschap (Wafz) over aan de individuele Kamerleden. Het is nu dus nog afwachten hoe er over de wetsvoorstellen gestemd gaat worden. De drie initiatiefvoorstellen gaan over het verbeteren van de informatieverstrekking en de ondersteuning aan ongewenst zwangere vrouwen, het verstrekken van de abortuspil bij de huisarts en het afschaffen van de verplichte minimale beraadtermijn.

Ook wil het nieuwe kabinet het inzicht verbeteren in waarom vrouwen kiezen voor een abortus, zodat vrouwen betere voorlichting en ondersteuning kunnen krijgen. Het kabinet wil hiermee ongewenste zwangerschappen en (herhaalde) abortussen verminderen. Hiervoor wil het kabinet anticonceptie gratis en toegankelijk beschikbaar maken voor kwetsbare groepen. Als reden om (herhaalde) abortussen te verminderen en nazorg te verbeteren, noemt het nieuwe kabinet “de impact die een abortus kan hebben”. Ook staat in het akkoord dat in elke gemeente het programma Kansrijke Start ingevoerd moet worden. Zo wil het kabinet vrouwen en pasgeborenen ondersteunen bij de eerste 1000 dagen.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding

Het kabinet wil de zorg rondom het zelfgekozen levenseinde verbeteren. Het wil zich blijven inzetten voor waardig ouder worden, in de eerste plaats door passende ouderenzorg. Het zet dan ook het project Eén tegen Eenzaamheid voort en wil contact tussen ouderen en jongeren stimuleren. Wel wil het nieuwe kabinet de deskundigheid van artsen over het zelfgekozen levenseinde versterken en bevorderen dat arts en patiënt hier tijdig over praten.

Bij de aankomende vierde evaluatie van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (de ‘euthanasiewet’) wil het kabinet het onderscheid tussen euthanasie en palliatieve zorg duidelijker maken. Het kabinet wil ook de palliatieve zorg verbeteren door bijvoorbeeld aan de subsidieregeling ‘Palliatieve terminale zorg en geestelijke verzorging’ voor versterking van hospices en ondersteuning van zorgnetwerken een tijdelijke impuls te geven.

Ten aanzien van levenseindebegeleiding van ouderen op verzoek, ook wel voltooid leven genoemd, neemt het kabinet geen standpunt in vanwege de verschillen in de coalitie en in de samenleving. Het kabinet laat dit over aan het individuele kamerlid om daar zelf een afweging in te maken bij het stemmen over de voltooid leven-wet.

Embryowet

De Embryowet wordt deels aangepast naar aanleiding van de derde evaluatie van de Embryowet in 2021. Het gaat dan onder meer om de definitie van embryo, met inachtneming van de ontwikkeling op het gebied van ‘embryo-like structures’ (ELS) en het reguleren van twee typen mens/dier combinaties die nu nog niet onder de Embryowet vallen.

Het kabinet neemt ook nog geen standpunt in over het opschuiven van de veertiendagengrens in de embryowet. Daarover zal het de Gezondheidsraad om advies vragen. Nu moeten embryo’s 14 dagen na de bevruchting worden vernietigd. Verder blijft het kabinet in dialoog over kiembaanmodificatie in Europees verband. Bij kiembaanmodificatie sleutelen wetenschappers doelgericht aan een embryo. Dit gebeurt bijvoorbeeld met de techniek CRISPR-Cas9, om genetisch materiaal te repareren.

Wel zullen D66 en VVD twee initiatiefvoorstellen voorbereiden. De eerst betreft de pre-implantatie genetische diagnostiek bij mensen die drager zijn van ernstige erfelijke afwijkingen die ze kunnen doorgeven aan hun nageslacht. Ook zetten de partijen de eerst stappen voor een initiatiefwet die het verbod op het kweken van embryo’s voor onderzoek opheft. De partijen willen wel eerst een uitgebreide adviesronde houden waarvan ze de uitkomsten willen gebruiken bij het opstellen van de initiatiefwet.

Reactie JPV

Wat betreft abortus is JPV blij dat het nieuwe kabinet de impact erkent van een abortus en zich wil inzetten voor het verminderen van ongewenste zwangerschappen en abortussen. De invoering van Kansrijke Start in alle gemeentes vindt JPV ook positief. Met deze maatregelen lijkt het kabinet ook tegemoet te komen aan de balans in de Wet Afbreking Zwangerschap tussen het leven van de vrouw en die van het ongeboren kind. De JPV hoopt dan dat het kabinet deze balans in acht blijft nemen bij de besluitvorming over de drie initiatiefvoorstellen.

Ook ziet JPV positieve elementen ten aanzien van het thema euthanasie en hulp bij zelfdoding, zoals het voorzetten van het project Eén tegen Eenzaamheid, het stimuleren van het contact tussen ouderen en jongeren, en het versterken van palliatieve zorg. Het is ook goed dat het kabinet geen duidelijk ‘ja’ zegt tegen de voltooid leven-wet. Tijdens ons symposium op 2 oktober werd namelijk duidelijk dat een voltooid leven-wet juridisch niet nodig is.
De huidige euthanasiewet geeft ruimte om bij ouderdomsklachten een verzoek tot levensbeëindiging of hulp bij zelfdoding door een arts ingewilligd te krijgen. Ook bleek dat er nog veel onderzoek nodig is naar de problematiek van mensen met een persisterende doodswens. U kunt hieronder het hele symposium terugkijken.

Ten aanzien van de Embryowet is het nog onduidelijk wat het kabinet gaat doen. De JPV hoopt dat het kabinet het prille mensenleven zal beschermen door de veertiendagengrens in tact te laten en af te zien van het kweken van embryo’s voor onderzoek.

Lees hier het hele regeerakkoord.

Wilt u meer informatie over deze en andere onderwerpen? Kijk dan op onze website Provita.nl.

Het symposium:

Deel 1:

Deel 2