Nederlands Dagblad, 20 februari 2018

Auteur: Eline Kuijper.

De overheid zou hulp bij zelfdoding niet moeten aanbieden aan mensen die hun leven als voltooid ervaren. Met die boodschap kwam de Raad van Kerken dinsdag, bij de presentatie van de brochure ‘Nu word ik oud’.

Amersfoort

‘Het leven is pas voltooid als het over is, als je dood bent’, zei de oudkatholieke aartsbisschop van Utrecht Joris Vercammen bij de presentatie. Hij is voorzitter van de kerngroep ‘Vierde levensfase’ van de raad, die zich twee jaar lang met dit thema bezighield. De raad wil met dat boekje het gesprek over euthanasie bij voltooid leven verdiepen. Maar een ideologisch standpunt van de raad tegen euthanasie zou te kort door de bocht zijn. ‘De discussie over voltooid leven is complex. We willen geen taboe op euthanasie leggen’, aldus Vercammen. Hij wil de problematiek juist aangrijpen om het gesprek in de samenleving aan te gaan, over kwetsbaarheid, afhankelijkheid en de zorg voor ouderen. ‘Mensen zijn niet autonoom en onafhankelijk. We mogen geen druk leggen op ouderen.’ In een werkbezoek van de groep aan een verzorgingstehuis in Hilversum viel hen op dat ouderen last hebben van eenzaamheid en de vraag stellen of ze niet tot last zijn. Zorgelijk, vindt Vercammen. ‘Alsof jonge mensen niet tot last van de samenleving zijn. Praten over voltooid leven zonder dat de zorg voor ouderen op orde is, dat lijkt nergens op.’

Afhankelijk

Het platform, waarin verschillende kerken samenwerken, vindt het een bijbelse opdracht om aan de kant te staan van lijdende en zieke mensen. Dat gaat over veel meer dan voltooid leven. ‘In de samenleving worden kwetsbaarheid en afhankelijkheid gezien als on-waarden’, zei Vercammen. ‘Maar kwetsbaarheid en afhankelijkheid horen bij het leven. Wie zouden we zijn, als we niet afhankelijk van elkaar zijn?’

Bij de gesprekken die voorafgingen aan het schrijven van deze brochure, nam de raad als moreel uitgangspunt dat ‘het moedwillig doden van een onschuldig mens in principe problematisch is’, vertelt medisch ethicus Theo Boer. Hij schreef mee aan de brochure. ‘De discussie over euthanasie bij voltooid leven is echt uniek voor Nederland’, zei Boer. ‘Dat is een reden om extra voorzichtig te zijn. Er is een neiging in dit land om verslaafd te raken aan de dood. Er is bijna geen lijden te bedenken, of de dood wordt als uitweg genoemd.’

Boer wijst erop dat berichten en gesprekken over zelfdoding leiden tot meer zelfdodingen. ‘Laten we daarom oppassen met er te veel over te praten en te zeggen dat het geregeld moet worden. Het aanbod schept de vraag.’ Een totaalverbod op euthanasie zou de vraag verminderen, zegt Boer, maar dat is in zijn ogen geen optie. ‘We leven ook in een democratie. Als er in de samenleving veel draagvlak is voor euthanasie, kunnen we niet onze kop in het zand steken.’

De brochure ‘Nu word ik oud’ heeft een oplage van tienduizend en wordt verspreid onder predikanten en pastoors. Toen de werkgroep ‘Vierde ­levensfase’ net begon, stuurde ze een brief naar de Tweede Kamer waarin ze de waardigheid van de mens benadrukte.

Nu.nl, 31 januari 2018.

Albert Heringa is veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijke celstraf ​voor zijn hulp bij de zelfgekozen dood van zijn 99-jarige moeder in 2008.

Dat heeft het gerechtshof in Den Bosch woensdag bepaald.

De 75-jarige Heringa hielp zijn moeder met het mengen van pillen door haar yoghurt. Het hof verwierp alle verweren van de man uit Bennekom. Volgens de rechter kan Heringa geen beroep doen op overmacht en is er geen sprake geweest van een noodsituatie.

Drie keer eerder probeerde het Openbaar Ministerie een straf af te dwingen voor hulp bij zelfdoding, maar dat lukte eerder nooit.

Crimineel

Heringa is niet van plan zich neer te leggen bij de straf. “Ik voel me als een crimineel behandeld en dat verbaast me”, zegt hij na het vonnis. “Maar ik ben dit aangegaan om het af te maken. Als het aan mij ligt is de strijd nog niet afgelopen. Het gaat niet alleen over mij. Het gaat mij om de aandacht voor het voltooide leven. Deze uitspraak maakt me strijdbaar. Ik ga door tot de laatste snik.”

“Ik ontken niet dat ik mijn moeder heb geholpen bij haar dood maar het gaat om de context”, verdedigde hij zich.

De zaak sleept al jaren en kwam al bij de Hoge Raad terecht, die de zaak terug naar het gerechtshof wees. De hoogste rechter bepaalde dat het proces over moest, omdat het hof in Arnhem te makkelijk het beroep op een noodsituatie had gehonoreerd.

Vergrootglas

Heringa’s advocaat Wim Anker reageerde verbaasd en teleurgesteld op de uitspraak. “Het is alsof er een crimineel terecht heeft gestaan en we blij moeten zijn dat hij niet naar de gevangenis hoeft. De negatieve omstandigheden zijn onder een vergrootglas gelegd en de positieve aspecten heb ik niet gehoord.”

Anker maakte nog een klein voorbehoud over een stap naar de Hoge Raad. “We moeten het arrest kritisch en zorgvuldig bestuderen op aanknopingspunten voor hoger beroep.”

Ouderdomsklachten

Het OM eiste in december voor de derde keer een voorwaardelijk celstraf tegen Heringa. Volgens het OM mocht de 75-jarige Heringa zich niet beroepen op overmacht en waren er vanwege de ouderdomsklachten, aandoeningen en de doodswens van zijn moeder aanknopingspunten om een arts te zoeken voor euthanasie.

De aanklager in Den Bosch twijfelde niet aan de integere drijfveren van Heringa, maar vond wel dat hij straf verdient omdat hij zijn eigen weg is gegaan.

Achterhaald

Heringa vindt dat de strafwet tegen hulp bij zelfdoding achterhaald is. Door zijn optreden is zijn moeder menswaardig gestorven, meent hij.

Heringa plande samen met zijn moeder het einde van haar leven nadat hij erachter kwam dat zijn moeder, Maria Heringa, pillen aan het opsparen was. “Ik schrok. Het zou helemaal niet goed gaan met die combinatie pillen. Ik heb aangeboden om te helpen, en dat was voor haar een opluchting”, aldus Heringa.

Euthanasie mag sinds de invoering van de ‘euthanasiewet’ in 2002 alleen gepleegd worden door artsen en ook alleen als er sprake is van “ondraaglijk en uitzichtloos lijden”.