Vandaag is het derde evaluatieonderzoek van de Euthanasiewet aangeboden aan de Tweede Kamer. De evaluatie geeft veel cijfermatige informatie, maar belangrijke maatschappelijke vragen worden niet beantwoord.
Esmé Wiegman, directeur van de NPV: ‘De evaluatie van de euthanasiewet is buitengewoon informatief. Er zijn veel dingen onderzocht en de evaluatie bevat veel cijfermatige informatie, maar belangrijke maatschappelijke vragen blijven helaas onbeantwoord. Waarom stijgt het aantal gevallen van euthanasie al jaren? Wat zijn de langetermijneffecten van het huidige euthanasiebeleid op ethisch en cultureel gebied? Welke waarde hecht de samenleving aan een leven en wat is het effect daarvan op het euthanasiebeleid? Hoe komen patiënten tot een euthanasieverzoek en welke rol spelen omstanders hierbij?’
Stijging
Het aantal gevallen van euthanasie stijgt al jaren. Citaat uit de evaluatie: ‘Een belangrijke ontwikkeling is het ieder jaar weer toegenomen aantal meldingen van gevallen van euthanasie en hulp bij zelfdoding bij de RTE’s: van 3695 in 2011, 4188 in 2012, 4829 in 2013 en 5304 in 2014 naar 5516 in 2015. Het is de vraag of deze toename veroorzaakt wordt door een toename in totale aantal euthanasiegevallen, een toename in het meldingspercentage, of beide. Voor 2015 komt het aantal van 5516 gemelde gevallen neer op 3,8% van alle overlijdens in dat jaar in Nederland. Hiermee is, gezien het in het onderzoek van 2010 gevonden totale percentage van 2,8%, duidelijk dat de toename in ieder geval niet alleen aan een stijgend meldingspercentage is toe te schrijven.’ De NPV steunt daarom ook de aanbeveling uit de evaluatie dat er meer onderzoek naar de stijging van euthanasie nodig is. Wat ligt aan deze stijging ten grondslag?
Toetsing
Esmé Wiegman: ‘De kerncriteria van de toetsing, ondraaglijk en uitzichtloos lijden, zijn niet goed toetsbaar. Het enige wat je wel kunt toetsen en wat over het algemeen goed getoetst wordt, zijn de andere criteria: het raadplegen van een tweede arts, het gebruik van juiste middelen.’ Uit de evaluatie blijkt verder dat de werkdruk bij de Regionale toetsingscommissies Euthanasie (RTE’s) hoog is. De NPV wil niet dat oplossing gevonden wordt in verdere vereenvoudiging en standaardisering van de toetsingsprocedure.
Normalisatie
De NPV maakt zich zorgen over de normalisatie die plaats lijkt te vinden. 88% van de Nederlandse bevolking vindt het goed dat er een euthanasiewet is en 76% kan zich voorstellen zelf ooit gebruik te zullen maken van deze wet. Meer dan de helft van de Nederlanders vindt dat mensen met dementie (60% voor), een psychiatrische aandoening (53% voor) of ouderen met een voltooid leven (58% voor) in aanmerking zouden moeten kunnen komen voor euthanasie. 15%-17% is hier juist tegen.
Gesprek over levenseinde
Van de Nederlandse burgers gaf 70% aan wel eens na te denken over medische beslissingen rond het levenseinde. Het vaakst werd nagedacht over euthanasie (47%), wie beslissingen over medische behandeling moet nemen als de persoon dat zelf niet meer kan (44%), en welke medische behandeling men wel of niet meer wil bij een ernstige ziekte (40%). Het is opmerkelijk dat de percentages mensen die wel eens nadenken over medische beslissingen rond het levenseinde in 2016 ten opzichte van 2010 eerder af- dan toegenomen zijn. Het percentage burgers dat wel eens met een arts heeft gesproken over medische beslissingen rond het levenseinde is veel kleiner: 88% heeft dat nog nooit gedaan. Ook zijn er in 2016 nog steeds maar weinig burgers die een wilsverklaring hebben ingevuld.
Klik op de link Derde evaluatie Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding om naar het PDF-document te gaan.