21 maart 2024
Ieder jaar brengt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) een jaarrapportage uit over het aantal abortussen in Nederland. Het aantal vrijwillige zwangerschapsafbrekingen is volgens dit rapport in 2022 gestegen tot 35.606, dat is 4.557 meer dan in 2021.[1]
De abortusratio (het aantal zwangerschapsafbrekingen per 1000 levend geboren), die wordt gebruikt om ook op internationaal vlak abortuscijfers te kunnen vergelijken, steeg van 157 naar 193. Als we deze definitie gebruiken, dan werden er vorig jaar voor iedere 1.000 levend geboren kinderen 193 abortussen uitgevoerd. De stijging doet zich voor in alle leeftijdscategorieën van de vrouwen en dit zowel in de zwangerschappen van het eerste trimester (tot en met 12 weken+ 6 dagen) als het tweede trimester (13 weken tot en met 23 weken + 6 dagen).
Mirjam Bikker, de leider van de ChristenUnie, maakt zich ernstige zorgen over de vrouwen en het ongeboren leven. Zij onderstreept de noodzaak van een stevige inzet om ongewenste zwangerschappen te voorkomen en vrouwen alternatieven te bieden zodat zij het nieuwe leven ondanks alles toch kunnen ontvangen.[2]
Wat zijn de redenen van deze stijging?
Wat de redenen zijn van die toename is niet bekend. Bepaalde maatschappelijke factoren zouden deze stijging in de hand werken zoals zorgen over huisvesting, financiën, de oorlog in Oekraïne en een groeiende groep vrouwen die natuurlijke anticonceptiemethoden gebruikt.”[3] De huidige stijging kan ook te maken hebben met het steeds normaler maken van abortus, het presenteren van abortus als reguliere zorg en het zelfs te poneren als mensenrecht.[4] Ook in de ons omringende landen is een stijging merkbaar. Zo is er in Duitsland sprake van een toename van bijna 10%, in Frankrijk 8% en het Verenigd Koninkrijk 17%.[5]
Alhoewel de wetgever de voorwaarde van de “noodsituatie”[6] heeft ingevoerd om abortus te kunnen toestaan, werd er nooit een precieze omschrijving gegeven van wat precies er onder dit begrip moet worden verstaan.[7] Dit betekent dat ook bij de registratie er nergens melding wordt gemaakt waarom een vrouw voor een abortus kiest.
De bescherming van het kwetsbare leven
De Juristenvereniging Pro Vita (JPV) staat voor de bescherming van het kwetsbare leven vanaf het prille begin. Het ongeboren leven staat steeds meer onder druk: dit jaar werd de beraadtermijn om tot abortus te kunnen overgaan afgeschaft en de huisarts mag nu ook de abortuspil voorschrijven. Er ontbreekt aan een degelijk overheidsbeleid dat ook de bescherming van het ongeboren leven centraal zet, net als daadwerkelijke hulp aan de vrouw in nood.
Daarom dringt de JPV erop aan dat de redenen waarom vrouwen overgaan tot abortus in kaart worden gebracht. Op basis van een grondige studie hierover, kan de overheid maar ook de hele samenleving maatregelen uitwerken om deze verontrustende ontwikkeling een halt toe te roepen.
[1] Jaarrapportage 2022 Wet afbreking zwangerschap (Wafz) – IGJ – Oktober 2023 https://www.igj.nl/publicaties/jaarverslagen/2023/10/12/jaarrapportage-wet-afbreking-zwangerschap-wafz-2022
[2] Cvandaag: “explosieve stijging aantal abortussen in Nederland”, 12 oktober 2023 Explosieve stijging aantal abortussen in Nederland: ‘Elke abortus wist toekomst kindje uit’ – cvandaag.nl
[3]Fiom: Toename aantal abortussen in Nederland in 2022, 12 oktober https://fiom.nl/ongewenst-zwanger/toename-aantal-abortussen-nederland-2022
[4] NPV: Abortusaantallen 2022 alarmerend: onderzoek en cultuurverandering nodig, 13 oktober 2023 Abortusaantallen 2022 alarmerend: onderzoek én cultuurverandering nodig – NPV (npvzorg.nl)
[5] Schreeuw om Leven: “aantal abortussen over 2022 schrikbarend gestegen”, 12 oktober 2023. schreeuwomleven.nl/nieuws/201/aantal-abortussen-over-2022-schrikbarend-gestegen/
[6] Artikel 5, 1 Wet afbreking Zwangerschap.
[7] Kamerstukken II 1978/79, 15475, nr. 3, p. 10