Inschrijven Symposium (Livestream)



Datum: Zaterdag 2 oktober 2021, van 10:00 – 13:00 uur
Locatie: via Livestream

Toegangsprijs € 25,00 als tegemoetkoming in de kosten

(De iDeal betalingen worden in opdracht van JPV verwerkt door GJM Communicatie B.V., Kruisbespad 3, 2995 TC Heerjansdam, KvK nummer 58281045)
_____________________________________________________________________________

Achtergrond

Juristenvereniging Pro Vita (JPV) organiseert dit symposium met debat ten behoeve van de brede maatschappelijke discussie en de politieke besluitvorming over voltooid leven en autonomie.

Naar verwachting zal na de kabinetsformatie het wetsvoorstel van D66, dat ouderen het recht geeft om in geval van een “voltooid leven gevoel”, voor levensbeëindiging te kiezen, worden behandeld in de Tweede Kamer. Het wetsvoorstel beoogt om mensen die ouder zijn dan 75 jaar en die hun leven “voltooid” achten de mogelijkheid te bieden -met hulp van een levenseindebegeleider- een zelfgekozen einde te maken aan hun leven. De gedachte daarachter is dat mensen het zelfbeschikkingsrecht op leven en dood zouden moeten hebben als zij vinden dat hun leven “voltooid” is, zonder dat er sprake is van lichamelijk en/of geestelijk lijden. Hiervoor kan immers een beroep worden gedaan op de Euthanasiewet (WTL).

Om goed zicht te krijgen op de aard en omvang van de doodswens bij mensen die hun leven “voltooid” achten, heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) in 2018 opdracht gegeven tot onderzoek bij mensen van 75 jaar en ouder. Dit onderzoek ‘Perspectieven op de doodswens van ouderen die niet ernstig ziek zijn: de mensen en de cijfers’, is uitgevoerd door de Universiteit voor Humanistiek in nauwe samenwerking met het Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijns Geneeskunde van het UMC te Utrecht (JC-UMCU). De resultaten van dit onderzoek zijn op 30 januari 2020 aan de minister van VWS gepresenteerd. Uit dit onderzoek blijkt vooral dat naast de doodswens ook sprake is van een levenswens. De doodswens bij mensen met een “voltooid leven” is dan ook ambivalent te noemen en er bestaat een breed verlangen naar een meer zinvolle invulling van het leven.

Uit dit onderzoek blijkt, dat deze kwetsbare groep niet ernstig ziek is, en dat er maar een heel klein aantal mensen is, 0,18% (n=10.000) van de mensen van 55 jaar en ouder, met een serieuze wens tot levensbeëindiging. Opvallende kenmerken zijn dat 67% vrouw is, 50% samenwoont, 85% kinderen heeft, 69% in de stad woont en 44% laag opgeleid is. Versterkende factoren zijn: piekeren (81%), gevoel van aftakeling (61%), eenzaamheidsgevoelens (56%), gevoel anderen tot last te zijn 42%) en financiële problemen (36%). Opvallend hierbij is dat 83% hiervan jonger is dan 75 jaar en 17% ouder. Om deze cijfers goed te kunnen beoordelen zal er, als vervolg op dit kwantitatief onderzoek, eerst een kwalitatief onderzoek moeten plaatsvinden.

Dat zijn de belangrijkste conclusies van dit onderzoek dat universitair hoofddocent dr. Els van Wijngaarden (Universiteit voor Humanistiek) samen met onderzoekers van het JC-UMCU recentelijk heeft gepubliceerd.

Onlangs heeft de vereniging Coöperatie laatste wil (CLW), namens 32 individuele eisers, aan de rechtbank een oordeel gevraagd over de vraag of de overheid haar burgers een menselijk levenseinde in eigen regie mag onthouden. De Nederlandse Vereniging Vrijwillig levenseinde (NVVE) ondersteunt de actie van de Coöperatie Laatste Wil en dertig van haar leden, die vrijdag 9 april 2021 aangifte tegen de staat hebben gedaan, omdat het ongrondwettelijk zou zijn dat hulp bij zelfdoding strafbaar is.

De Nederlandse overheid heeft een breed maatschappelijk debat over het thema ‘voltooid leven’ gestimuleerd. Juristenvereniging Pro Vita (JPV) pakt de handschoen op, door het organiseren van het symposium rond dit thema. Gezien de resultaten van bovengenoemde onderzoeken lijkt de term ‘voltooid leven’ niet passend voor de problematiek van deze groep ouderen. Het maatschappelijke debat zou naar de mening van de JPV meer over het ‘ambivalente en fluctuerende karakter’ van wensen tot levensbeëindiging moeten gaan. En over de vraag, of toetsing van het verzoek tot levensbeëindiging, betrouwbaar genoeg kan zijn zonder toetsing van het lijden.

Verder wil de JPV de discussie voeren over de relevante vragen die het wetsvoorstel oproept, zoals: wat is het probleem waarvoor het wetsvoorstel een oplossing zoekt? Is de oplossing van dit wetsvoorstel de richting die wij als samenleving moeten inslaan, of zouden we ons meer moeten richten op het inzetten van levenshulp dan op stervenshulp? Hoe gaan we met lijden om? Hoe investeren we als samenleving in het voorkomen en bestrijden van gevoelens van eenzaamheid? En bovenal: wat betekent autonomie of zelfbeschikking in deze context? Op wie heeft autonomie betrekking, op het individu? Maar het raakt ook zijn of haar naasten, mogen en moeten we daar rekening mee houden? Als een meerderheid dat recht op autonomie in verband met hulp bij zelfdoding bij ouderen omarmt, moet dat dan worden vertaald in een wettelijk recht? Hoe autonoom ben je als je op oudere leeftijd afhankelijk wordt van derden en wat is de invloed van de omstandigheden op iemands doodswens? Wat betekent het recht op hulp bij zelfdoding in de zin van het D66-wetsvoorstel voor bijvoorbeeld medici die buiten dit proces worden gehouden? Impliceert dan het recht van een individu op hulp bij zelfdoding in geval van levensmoeheid, de plicht van anderen om daaraan gevolg te geven? Bieden internationale verdragen (zoals het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens) ruimte voor de Nederlandse overheid om hulp bij zelfdoding in geval van een dergelijke doodswens bij ouderen te faciliteren en te legaliseren?

Symposium (via Livestream)

Het bestuur van de JPV organiseert ten behoeve van deze brede maatschappelijke discussie en de politieke besluitvorming, een symposium.
Wij nodigen ieder die geïnteresseerd is van harte uit om dit belangrijke thema met ons te bespreken: juristen, professionals in de zorg en het medisch-ethisch domein, politici, ouderenorganisaties en anderen.

Wij zullen samen met u en de sprekers, het bestuur van de JPV en haar adviseurs aanwezig zijn bij Studio Nieuwenhuis te Apeldoorn om de Livestream gezamenlijk tot een succes te maken.

Programma

10.00 – 10.15 uur: Welkom en opening door dagvoorzitter mr. André Rouvoet, oud-Kamerlid en minister, tevens vice-premier in Balkenende IV; thans bestuurder en toezichthouder, o.a. voorzitter van GGD GHOR Nederland.

10.15 – 10.45 uur: Wettelijk recht op levensbeëindiging: een grondrecht?
Prof. mr. dr. Martin Buijsen, hoogleraar Gezondheidsrecht, Erasmus Universiteit Rotterdam

10.45 – 11.15 uur: Erkenning voltooid leven: gevolgen voor de positie en de rol van de ouderen
Emeritus Prof. dr. Tinie Kardol, Hoogleraar Actieve Ouderdom, Vrije Universiteit te Brussel

11.15 – 11.30 uur: Korte pauze

11.30 – 12.00 uur: Lessen uit het perspectiefonderzoek
Dr. Alfred Sachs, huisarts en onderzoeker van onder meer het onderzoek ‘Perspectieven op de doodswens van ouderen die niet ernstig ziek zijn: de mensen en de cijfers’

12.00 – 12.30 uur: Forumdebat, via interactieve Livestream met de sprekers onder leiding van de dagvoorzitter

12.30 – 13.00 uur: Afsluiting en samenvatting door de dagvoorzitter

Inschrijven Symposium (Livestream)
Artboard 1@3x

Since 2011, the activities of Sallux have been financially supported by the European Parliament. The liability for any communication or publication by Sallux, in any form and any medium, rests with Sallux. The European Parliament is not responsible for any use that may be made of the information contained therein.