Provita

De menselijke waardigheid is niet goed te definiëren. Het is de grondslag van alle grondrechten. Het begrip ‘menselijke waardigheid’ wordt genoemd in de preambules van vrijwel alle mensenrechten. Zoals in de preambule van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 1948: “…overwegende, dat erkenning van de inherente waardigheid en de gelijke en onvervreemdbare rechten van alle leden van de mensengemeenschap grondslag is voor de vrijheid, gerechtigheid en vrede in de wereld.”

In zijn arrest van 9 oktober 2001 in Zaak C-377/98 – Nederland tegen Europees Parlement en Raad, Jurispr. 2001, blz. 7079, r.o. 70-77, bevestigt het Hof van Justitie dat een grondrecht op menselijke waardigheid deel uitmaakt van het recht van de Unie. Hieruit vloeit onder meer voort dat geen van de in dit Handvest vastgelegde rechten mag worden gebruikt om de waardigheid van anderen te schenden en dat de menselijke waardigheid tot het wezen van de in dit Handvest vastgelegde rechten behoort. Er kan derhalve geen afbreuk aan worden gedaan, zelfs niet als een recht wordt beperkt.

Verder bevatten tal van nationale constituties verwijzingen naar waardigheid. Volgens de Staatscommissie zou opneming van het begrip in de Nederlandse Grondwet haar normatieve kracht ten goede komen.

Eerbied voor de onaantastbare waarde en waardigheid van elk menselijk leven, ligt dus verankerd in onze Mensenrechten Verdragen. Uitgangspunt voor Juristenvereniging Pro Vita is dan ook: eerbied voor elk menselijk leven, vanuit de overtuiging dat elk menselijk leven een groot en uniek goed is en daarom ‘beschermwaardig’ is.  Dit begrip ‘menselijke waardigheid’ en ‘beschermwaardigheid in de zin van recht op leven’ is o.a. gecodificeerd in art. 1 en 2 van het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens  (EVRM).

Een juridische definitie van menselijke waardigheid is dus niet te geven, het gaat om alle rechten en plichten die iedere burger heeft op grond van de Mensenrechten Verdragen. Concreet komt het neer op de eerbiediging van rechten en vrijheden zoals deze door het EVRM worden beschermd. Schending van deze rechten betekent schending van de menselijke waardigheid. Ook schending van het recht op leven (art 2 EVRM) komt neer op schending van de menselijke waardigheid.

Universele verklaring van de rechten van de mens (UVRM)

Europese Verdrag van de rechten van de mens (EVRM), met name artikel 1 en 2.

Jurisprudentie volgt later