PVH 7e jaargang – 2000 nr. 3, p. 100

Door Eveline Brandt

CITATEN

Eveline Brandt in Trouw 17 december 1999:” Wat reageerbuisbevruchting
zo bijzonder maakt, is dat je het eitje en het zaadje in je handen hebt.
En dat je daarmee kunt doen wat je wilt.
Je kunt het eitje kiezen van die mooie sekspoes van internet; je kunt
het zaadje zoeken van die Nobelprijswinnaar; je hebt er geen relatie,
zelfs geen seks meer voor nodig.”
“Je kunt een embryo de wensmoeder geven die je wilt; je kunt het invriezen,
en dan kunnen mensen er ruzie over maken van wie het is en hoelang je
het moet bewaren…. Dát creëert elke keer nieuwe mogelijkheden
en problemen. Met de techniek is het einde zoek geraakt.” Prof
dr. B. Fauser, gynaecoloog en hoofd van de sector voortplantingsgeneeskunde
van het Academisch Ziekenhuis Rotterdam, doet het dagelijks. Toveren
met een eitje. IVF (in-vitro-fertilisatie), ook wel reageerbuisbevruchting
genoemd, beschouwt hij zelf absoluut niet als tovenarij maar als een
‘gewone, geaccepteerde medische behandeling’. Maar nu wil hij waarschuwen,
op de rem trappen. Want ivf is te ver doorgeslagen, vindt hij. Er komen
steeds weer nieuwe technieken bij, en die worden steeds heel snel geïntroduceerd.
Zo snel dat er geen tijd, geen geld, en geen belangstelling overschiet
voor bezinning; voor het stellen van een paar kritische vragen; voor
het doen van fatsoenlijk, langetermijn-onderzoek. (…)
“Het grote probleem bij vruchtbaarheidsbehandelingen”, zegt hij, “is
dat het kind de rekening gepresenteerd krijgt als er iets niet goed
gaat. Een groot deel van de ivf-behandelingen leidt bijvoorbeeld tot
een meerlingzwangerschap. De gevolgen daarvan moet je niet onderschatten.
Die kinderen worden vaker te vroeg geboren, hebben vaker ondergewicht,
en dat blijkt in hun volwassen leven grote gevolgen te kunnen hebben.
Kinderen met ondergewicht hebben later een hoger risico op aandoeningen
als overgewicht, suikerziekte en hart- en vaatlijden, zo wordt steeds
duidelijker.” (…)
Fauser maakt zich niet alleen zorgen over het kind, naar wie nu niet
veel verder gekeken wordt dan het pasgeboren neusje lang is. Hij vraagt
ook aandacht voor de ‘patiënt’: de vrouw die de hele behandeling
moet ondergaan. Een behandeling die, hij windt er geen doekjes om,
niet meevalt. ‘Belastend’, zelfs ‘slopend’ kan die volgens de gynaecoloog
zijn. Rijpt er in een normale, natuurlijke vrouwelijke cyclus slechts één
eicel per maand, bij een ivf-behandeling krijgt een vrouw hormonen
toegediend waardoor men hoopt op 10 tot 15 rijpe, bruikbare eicellen.
“Maar soms rijpen er wel 30, 40, 50 eicellen. Die hormoonstimulatie
kan leiden tot voetbal grote eierstokken en een heel enkele keer zelfs
tot het overlijden van de vrouw. In ieder geval voelt zij als het ware
de hormonen door haar lijf gieren. Ze moet heel vaak op controle komen,
echo’s laten maken, bloed prikken. Ze voelt zich vaak opgeblazen en
pafferig – het is allemaal enorm belastend. En over de langetermijneffecten
van die hormoonbehandeling voor de vrouw is het laatste woord ook nog
niet gezegd.” (…)
” In de ivf-wereld zitten vaak heel goede en kundige infertiliteitsdokters,
maar er zijn er maar weinig die een uitgebreide academische vorming
achter de rug hebben. Die kunnen ivf niet in een breder, wetenschappelijk
perspectief plaatsen. Dus wordt er maar weinig intellectueel nagedacht
over waar we naar toe moeten met deze techniek.”
De fertiliteitsgeneeskunde, en vooral de reageerbuisbevruchting, wordt
nu ook meer en meer bekritiseerd door andere wetenschappers. Die vragen
echt: ‘Jongens, wat zijn jullie toch allemaal aan het doen? Waarom doen
jullie zulke weinig onderbouwde dingen?’ Ik ben het daar vaak mee eens.
Ik probeer als insider dezelfde kritiek te geven, en tegelijk mee te
werken aan oplossingen.”
Sutorius: Discussie over nieuw soort euthanasie, Trouw 15 januari 2000:
Artsen die hulp verlenen bij zelfdoding, niet omdat mensen ondraaglijk
lijden, maar omdat ze ‘klaar zijn met leven’: de discussie
hierover is onontkoombaar. Dat zegt advocaat mr. E. Sutorius vandaag
in gesprek met Trouw. Sutorius was de afgelopen twintig jaar betrokken
bij tal van geruchtmakende euthanasiezaken.
“Als iemand al tien jaar niets meer heeft meegemaakt, geïsoleerd
is komen te staan, geleidelijk ontluistert en vraagt te mogen sterven,
wat moet je dan? Je kunt niet zeggen: doet u het maar zelf.” Hoewel
hij aarzelt artsen hiermee op te zadelen, vreest bij dat dit op den
duur onontkoombaar is.
Zo vreest Sutorius een stroom informatie en verkoop van middelen via
internet als mensen niet op de hulp van een arts kunnen rekenen. “Uiteindelijk
zullen we ons dan toch gedwongen zien dingen te ordenen.”Vaker verslaving
na abortus, Katholiek Nieuwsblad 31 maart 2000:
Vrouwen die een abortus hebben ondergaan, hebben vijf keer
zoveel kans verslaafd te raken aan alcohol of drugs dan vrouwen
die hun zwangerschap uitdragen. Dat blijkt uit een studie die
is gepubliceerd in de jongste editie van het prestigieuze American
Journal of Drug and Alcohol Abuse. De studie werd verricht onder
leiding van dr. David Reardon, directeur van het Elliot Instituut,
en dr. Philip Ney, een psychiater die gespecialiseerd
is in de behandeling van het postabortus trauma. Volgens
beide onderzoekers is dit het zestiende onderzoek dat verband
legt tussen een abortusverleden en drugs- of alcoholverslaving.
De jongste studie betreft een representatief onderzoek onder
zevenhonderd vrouwen tussen de 24 en 44 jaar.
Zelfs wanneer de onderzoekers uitgaan van de laagste statistische
schatting zou het onderzoek betekenen dat alleen al in de Verenigde
Staten jaarlijks 150.000 vrouwen verslaafd
raken als gevolg van een abortusverleden. Gezien
de bijkomende risico’s acht onderzoeker Reardon het echter niet
onwaarschijnlijk dat dit aantal in werkelijkheid rond de 500.000 ligt.
(CWN)De twijfelachtige helden van Hollywood, Katholiek Nieuwsblad 7
april 2000:Het meest onthullend was wel de toekenning van, twee Oscars
aan The Cider House Rules. Een film die onomwonden abortus
aanprijst en de zwangerschapsafbreking beter noemt dan adoptie.
Er komt zelfs een verbrandingsoven voor geaborteerde foetussen in voor,
een herinnering aan de concentratiekampen van de nazi’s.
De scenarioschrijver John Irvin gaf openlijk toe dat hij financiële
steun had ontvangen van de grootste pro-abortus NGO,
Planned Parenthood Federation (PPF), en van de National Abortion
and Reproductive Rights Action League (NARAL).
Dat de film niet onomstreden is in Amerika bleek
uit een grote groep demonstranten buiten het auditorium.
Het merendeel van de demonstrerende jongeren behoorde tot
de Californische groepering ‘The Survivers’ (de Overlevenden),
die zich zo noemen omdat ze geboren zijn na de Roe versus
Wade-rechtzaak die leidde tot de legalisering van abortus in de VS.
“Dit is wat Hollywood als prijzenswaardig naar voren schuift”,
was het venijnige commentaar van Richard Welch. “Dit is wat
Hollywood aan onze kinderen en gezinnen presenteert als kunst (…
) als morele vorming. Dit is de voorstelling die Hollywood heeft
van helden, van idealen. De Amerikaanse filmindustrie is gevallen
voor de Cultuur van de Dood.” Het wordt volgens Welch tijd
dat “we actieve steun geven aan schrijvers, regisseurs en
producenten die de boodschap van deze films verwerpen en
dit machtige medium gebruiken om de waarheid te vertellen
over leven, liefde, gezin en geloof’.
(EWTN News/BvdV)Euthanasie en symboolwetgeving,
Trouw 11 april 2000: Het is triest dat het nieuwe wetsontwerp
over euthanasie er niet in lijkt te slagen een brug te slaan tussen de weinig
benijdenswaardige positie van de arts (die het risico loopt strafrechtelijk
te worden vervolgd) en de nadrukkelijke wens van de samenleving,
concrete gevallen aan de rechter te kunnen voorleggen. Waar de
nieuwe wet de arts zekerheid wil bieden – en zo zijn bereidheid
om te melden wil vergroten – valt te vrezen dat ze straks in
de praktijk de arts juist nog meer zal ontmoedigen om van euthanasie
melding te maken.
Tenminste, dat is de conclusie van strafrechtgeleerde Schalken
in een commentaar op een vorige week gepubliceerd arrest van de
Hoge Raad. Het is een juridisch ingewikkeld verhaal. In de kern
komt het erop neer dat volgens de nieuwe wet overmacht alleen gehonoreerd
mag worden als de arts ook melding heeft gemaakt van euthanasie.
Maar volgens Schalken gaat die vlieger niet op. Aan de hand van
het arrest meent hij te mogen concluderen dat de rechter de arts
straks buiten de nieuwe wet om ook wel van strafvervolging zal
ontslaan (tenminste als hij zich aan de eisen heeft gehouden),
ook als hij niet gemeld heeft.
De kans dat de arts niet meldt, is groot omdat hij ook in
de toekomst het risico blijft lopen op vervolging. Sterker nog,
met de meldingsplicht dwingt de wetgever hem als het ware de middelen
aan te reiken waarmee hij eventueel veroordeeld kan worden. Beter
is het daarom niet te melden, zal de arts redeneren. Daarmee schiet
het wetsontwerp zijn doel voorbij, meent Schalken.
Wat zich hier aftekent, is de onmogelijkheid om euthanasie
wettelijk zo te regelen dat zowel de positie van de arts als die
van de samenleving tot haar recht komt. Pogingen om dat toch te
bereiken leiden alleen maar tot symboolwetgeving. Wie dat niet
wil (en een echte wetgever moet dat ook met willen) staat voor
de noodzaak om hetzij euthanasie uit het Wetboek van Strafrecht
te halen (wat D66 altijd bepleit heeft), hetzij het wetsvoorstel
te verwerpen en terug te vallen op de bestaande praktijk.
Dat is niet de geringste keuze. Maar als het alternatief
is de strafbaarheid van euthanasie te schrappen of te kiezen voor
symboolwetgeving, is handhaving van de bestaande praktijk nog de
beste oplossing.