Provita

PVH 7e jaargang – 2000 nr. 3, p. 96-99

VERENIGINGSNIEUWSNAV: VAN DE BESTUURSTAFEL
Beleidsspeerpunten 2000

De noodzaak van een duidelijke stem naast en tegenover de KNMG in
de medische wereld is gezien de ontwikkelingen in het afgelopen jaar
alleen maar toegenomen. Ter illustratie de volgende citaten: uit de
Volkskrant (6 februari 1998 – weliswaar wat ouder, maar nog steeds en
zelfs steeds meer relevant) collega Bottema, hoofd van de huisarts-opleiding
te Nijmegen: ‘ik wil mijn zieke patiënten niet in de steek
laten door hen in het zicht van de dood te verwijzen naar een ander.
Daarom werk ik niet samen met principiële tegenstanders (van euthanasie
PCH) in mijn HAGRO’ – ‘De studenten worden voorbereid op
het uitoefenen van een vak, en daarvan maakt euthanasie vanzelfsprekend
deel uit.’ Vervolgens recent uit Huisarts &Wetenschap (2000;
43(2) pag. 85) collegae Stam en Weisz inzake euthanasie: ‘Het
zal nog vrij moeilijk zijn een zorgplan goed te beschrijven en het goed
over te dragen, liefst zo dat alle waarnemers in avond-, nacht-, weekend-
en vakantiewaarnemingen ervan op de hoogte zijn, en ook bereid het (=
euthanasie PCH) in hun diensttijd zo nodig uit te voeren.’
Het is duidelijk dat zonder onze vinger aan de pols, zonder ons actief
wijzen naar andere wegen, onze positie, de positie van artsen die het
doden van patiënten niet beschouwen als medisch handelen, steeds
moeilijker en marginaler zal worden. Ruim 90% van de Nederlanders vindt
intussen euthanasie normaal. Maar hoeveel van hen hebben echt over deze
kwestie nagedacht ? Hoeveel van hen weten überhaupt wat euthanasie
is ? Hoeveel van hen hebben geluisterd naar argumenten voor en tegen
? Hoeveel ruimte is er nog om beargumenteerd een tegengeluid te laten
horen ? Daar ligt vanuit ons arts-zijn voor ons een geweldige taak.
Zeker nu de KNMG al jaren een eenzijdig geluid laat horen. Met die taak
zijn wij als bestuur bezig geweest het afgelopen jaar en daarin willen
wij ook het lopende jaar onze energie steken. Om vanuit de medische
wereld naar de maatschappij toe het geluid over te brengen dat niet
alle dokters de noodzaak voelen voor een ‘license to kill’.
De huidige tendens om euthanasie en hulp bij zelfdoding steeds meer
als normaal ‘medisch’ handelen te zien moet met alle kracht
bestreden worden. Dergelijke handelingen tegen het leven zijn immers
noch normaal noch medisch. De begeleiding van terminale patiënten
wordt daardoor intussen steeds moeilijker. Druk door de patiënt
gevoeld, al dan niet reëel, bij het een beroep doen op zorgverleners
en familie, daadwerkelijke druk van familie, zorgverleners en ook dokters
die het niet meer kunnen aanzien, maken ieder besluit in een dergelijke
situatie een extra bezwaarde en moeilijke. De keuze al dan niet uit
te stappen met hulp belast een periode waarin een ander belang op de
voorgrond zou moeten staan, namelijk afronden, afscheid nemen. Daarbij
is onvermijdelijk dat onterechte motieven als de beschikbaarheid van
voldoende care, zowel verpleegkundig als medisch, mee gaan spelen in
beslissingen voor euthanasie te kiezen.
Ook in 2000 willen wij als ieder jaar weer tweemaal een symposium organiseren
als bezinnings- en ontmoetingsmoment voor onze leden, visitekaartje
voor de vereniging en mogelijkheid onze visie op een bepaald onderwerp
breder over het voetlicht te brengen.
Daarnaast is ons tijdschrift ‘Pro Vita Humana’ onontbeerlijk
voor de vereniging. Als bestuur zijn wij de redactie leden zeer erkentelijk
en dankbaar voor haar inspanningen waardoor het hoge niveau van onze
uitgave gewaarborgd is. Een goede reclame naar buiten. Wij zullen de
redactie waar mogelijk ondersteunen in het uitbrengen van 6 uitgaven
in 2000. Per uitgave zal de mogelijkheid tot een bredere verspreiding
worden bezien op basis van de mogelijke impact en onze financiële
mogelijkheden. Ook willen wij het leden-contact uitbouwen zoals u dat
bij de laatste mailing in een eerste uitgave hebt ontvangen. Streven
is om deze tenminste tweemaal per jaar toe te sturen aan de leden.
Een andere mogelijkheid voor het uitdragen van onze gedachten en het
leggen van contacten is het internet. Onze website is er, maar heeft
de laatste tijd (te) weinig ontwikkeling gekend. Doel is een uitbouw
in de loop van het jaar met artikelen uit ons tijdschrift en ook Engelse
vertalingen.
Met elkaar staan wij sterker. Onder dat motto willen wij meer contacten
leggen met geestverwante organisaties om projecten in gezamenlijkheid
op te zetten. Bij voorbeeld om aankomende collegae te bereiken tijdens
de studie of een luider stem te laten horen in Den Haag. Om die reden
zullen wij ook actief betrokken blijven bij een initiatief als het platform ‘Zorg
om leven’. Daarnaast is er de al langer bestaande betrokkenheid
bij organisaties als het PLOP en het Lindeboom-Instituut. Ook de landelijke
(geestverwante) pers en media heeft onze belangstelling. Er wordt gezocht
naar mogelijkheden voor een structureel contact. In dat kader starten
wij een zoektocht naar collegae die de standpunten van het NAV over
het voetlicht willen en kunnen brengen.
Naast het binnenland zijn er ook de contacten met collegae uit het buitenland.
Dat laatste momenteel alleen op ad hoc basis. Wij hebben aangegeven
niet afwijzend te staan tegenover meer structurele samenwerkingsvormen.
Vertegenwoordigers van de buitenlandse pers worden al regelmatig te
woord gestaan.
Public Relations zijn ook gediend met contacten met andersdenkenden.
Die gaan wij vanzelfsprekend niet uit de weg. Eerste speerpunt is daarbij
in gesprek te komen met de KNMG De eerste bijeenkomst heeft inmiddels
plaatsgevonden. U krijgt daar later nog verslag van.
De oprichting van commissies binnen de vereniging rond bepaalde thema’s
heeft onze blijvende aandacht. Vooreerst zal daar een samenloop met
projecten in uitvoering gezocht worden.
Vanzelfsprekend is ledenwerving ook een punt dat onze aandacht heeft.
Wij willen ons daarbij vooral richten tot de studenten. In dat verband
zal samenwerking worden gezocht met o.a. het Lindeboom-Instituut om
een strategie te ontwerpen hoe deze aankomende collegae te bereiken.
Als bestuur hebben wij moeten constateren dat een bureau NAV met fulltime
bezetting vooralsnog een onhaalbare zaak is. Als alternatief wordt onderzocht
of vrijstelling middels waarneming voor uw voorzitter voor enkele dagen
per maand een praktische en financieel haalbare mogelijkheid is.
Hoewel de speerpunten en beleidsvoornemens iets gematigder zijn dan
die van 1999 zijn er nog plannen en lopende projecten te over. Het afgelopen
jaar hebben wij wat bijstellingen moeten maken door interne en externe
omstandigheden.
Toch gaan we ook het lopende jaar weer verder: strijdende voor het behoud
van een plaats in de Nederlandse medische wereld voor artsen die de
spreuk ‘vita humana, semper verenda’ ondersteunen. Mogen
wij daarbij op uw steun en ondersteuning rekenen ?P.C. Hildering,
voorzitter NAVJPV: JAARVERSLAG 1999Vereniging
Op 1 januari 1999 telde de vereniging 236 leden en 28 student-leden.
Aan het eind van het jaar waren deze aantallen respectievelijk 239 en
22. De vereniging had 30 donateurs.
De financiële situatie valt tegen als gevolg van het teruglopen
van de giften. In december 1998 werd uit een aantal ontwerpen een logo
gekozen, dat gedrukt werd op postpapier en enveloppen, zodat bij alle
uitgaande brieven de naam van de vereniging duidelijk herkenbaar is..Bestuur
Het bestuur vergaderde in het verslagjaar tien keer. Op de algemene
ledenvergadering in april trad mevr. T.M.T.J. Broens af als bestuurslid
en werd tot bestuurslid benoemd mr. J.L. van den Heuvel, advocaat te
Bodegraven. Het bestuur bestond hiermee nog steeds uit 4 leden, zodat
het zoeken naar nieuwe bestuursleden onverminderd doorgaat. Tot november
fungeerde de penningmeester, drs. A.O. Buirma, als voorzitter In november
aanvaardde mevr. mr. M.D. Klaasse-Carpentier het voorzitterschap van
de vereniging en werd mr. J.L. van den Heuvel tot vice-voorzitter benoemd.
Prof. W.J. Eijk werd dit najaar tot bisschop gewijd en heeft zijn functie
als adviseur van de vereniging neergelegd.Commissie buitenland
De commissie buitenland is ook dit jaar zeer actief geweest. Naar aanleiding
van de indiening van het wetsvoorstel euthanasie, heeft de commissie
een brief aan buitenlandse zusterorganisaties opgesteld en die laten
vertalen in het Frans, Duits en Engels. Deze brief heeft elf buitenlandse
reacties opgeleverd, die alle gericht zijn aan de Tweede Kamer en door
de JPV nogmaals gestuurd zijn aan de Tweede Kamer. Pro Vita Humana
Behalve aan de begunstigers en de leden van JPV en NAV wordt het blad
aan 60 belangstellenden toegezonden. Het blad is ook dit jaar zesmaal
verschenen met artikelen van hoogstaande kwaliteit. De frequentie van
zes per jaar legt een grote druk op de redactie en het is de vraag of
deze frequentie in de toekomst gehandhaafd kan blijven.
De administratie werd dit jaar overgenomen door de het secretariaat
van het Nederlands Artsenverbond in Urk. In het begin leverde dit problemen
op met de verzending, maar dit is in de loop van het jaar verbeterd.
Een accurate verzending van het tijdschrift heeft echter de belangstelling
van het bestuur.Algemene ledenvergadering
Deze werd gehouden in Amersfoort op 17 april. Het verslag hiervan is
gepubliceerd in PVH 1999 nr. 4, pag. 130. Er waren 16 leden aanwezig.
De vergadering werd begonnen met een interessante voordracht van mr.
G. Holdijk over de recente ontwikkelingen in de rechtsbescherming van
het menselijk leven. Op deze vergadering werd een voorstel besproken
van dr. Th.A.M. van der Horst om de vereniging een bredere basis te
geven. Dit voorstel zal nog uitgewerkt moeten worden.Symposia
In oktober werd door de JPV een symposium over gentechnologie georganiseerd.
Sprekers waren mevr. mr. E.P van Dijk van het JAG te Zwolle, mr. A.
Rouvoet, lid van de Tweede Kamer en de heer W.C. Gorissen, directeur
van Pro Life Zorgverzekeringen te Zeist. Het symposium werd helaas matig
bezocht, maar door de aanwezigen zeer gewaardeerd. Ter gelegenheid van
het symposium heeft het bestuur een studente de opdracht gegeven een
reader samen te stellen met relevante lectuur en artikelen over gentechnologie
van de laatste jaren. Ook deze reader werd zeer goed ontvangen.

Contacten met politieke partijen

Op initiatief van de wetenschappelijke instituten van RPF en GPV (SGP
en CDA) is dit jaar als reactie op de nieuwe wetsvoorstellen met betrekking
tot onder andere euthanasie en zwangerschapsafbreking een groot aantal
organisaties en kerken gemobiliseerd. In september werd het Platform
Zorg voor Leven opgericht. Op verzoek van het Platform heeft de JPV
een bezwaarschrift opgesteld tegen het wetsvoorstel euthanasie. Dit
juridische betoog werd zeer breed gesteund en ondertekend door de aangesloten
organisaties en kerken. Het bezwaarschrift is officieel aan de Tweede
Kamer aangeboden door afgevaardigden van het Platform. In de pers is
hieraan ruimschoots aandacht besteed.

PubliciteitActie

Het eerste nummer van Pro Vita Humana van dit jaar was een themanummer,
geheel gewijd aan het initiatiefwetsvoorstel van Van Boxtel c.s. inzake
levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding, dat door het
kabinet in zijn geheel was overgenomen en op dat moment voor advies
bij de Raad van State lag. Van dit nummer werden in opdracht van de
JPV 650 extra exemplaren gedrukt. Deze zijn gebruikt voor publiciteit
en toegezonden aan een groot aantal personen en relevante organisaties,
zoals kerkgenootschappen, universiteiten, hogescholen en kamerleden.
Ook werd aan al deze adressen een folder van de JPV gestuurd en een
begeleidende brief met het verzoek onze inspanningen te steunen door
lid te worden. Het resultaat is moeilijk te meten omdat aanmelding ook
via Urk is gebeurd.
De prijsvraag, die al enige tijd op de agenda stond, werd dit jaar gerealiseerd
door middel van twee advertenties in Ars Aequi. Ook in verschillende
dagbladen is er aandacht aan besteed. Gevraagd werd een scriptie te
schrijven met als onderwerp de rechtspositie van de langdurig comateuze
patiënt en de vraag in hoeverre deze verschilt van die van een
overledene. De respons was teleurstellend; mogelijk was het onderwerp
te hoog gegrepen. De jury, bestaande uit de heren dr. Th.A.M. van der
Horst en prof. H. Jochemsen van het Lindeboom Instituut, hebben hun
beoordeling gegeven en het bestuur zal binnenkort een besluit nemen
over de afronding.

Infomarkten

Het bestuur betreurt het in hoge mate dat er op het ogenblik niemand
is, die in staat en bereid is een stand te bemannen op infomarkten en
symposia en dergelijke. Het zoekt dan ook naar belangstellenden voor
deze taak, omdat het van mening is dat er een belangrijke PR-werking
vanuit kan gaan.Samenwerking met NAV
Dit jaar heeft de JPV eenmaal met het NAV en de redactie van Pro Vita
Humana vergaderd. Door omstandigheden werd er dit jaar geen gezamenlijk
symposium georganiseerd. Voor het jaar 2000 staat dit wel weer op het
programma.P.Cremer Eindhoven-Wevers,
secretaris JPV

PVH: JAARVERSLAG 1999 EN BELEIDSPLAN 2000
De redactie

Ook het afgelopen jaar is er binnen de redactie op een constructieve
manier samengewerkt.
Traditiegetrouw wordt in januari de voorzittershamer overgedragen.
Het voorzitterschap wordt afwisselend door een NAV- en een
JPV-lid waargenomen. In 1999 was Klaas Bond voorzitter van
de redactie.
Ad Dees beëindigde in verband met drukke werkzaamheden zijn
redactielidmaatschap. Op de achtergrond blijft hij als medewerker
bij Pro Vita Humana betrokken. Zijn plaats werd met ingang
van november 1999 ingenomen door de internist Hans Gerritsen.
De redactie vergaderde in 1999 zes maal. Daarnaast kwam de
redactie in het voor- en najaar bijeen met de besturen van
het NAV en de JPV. Op laatstgenoemde vergaderingen vindt
overleg plaats over het beleid ten aanzien van PVH en komen
organisatorische aspecten met betrekking tot de verenigingen
en de secretariaten aan de orde.
Met de redactieraad is in 1999 geen vergadering belegd. Algemeen
De lay-out van Pro Vita Humana is in 1999 iets gewijzigd:
de hoofdartikelen worden voortaan op de kaft aangekondigd.
Ook worden lege ruimtes in het blad opgevuld met citaten
uit de media.
De redactie heeft besloten vaker een redactioneel te plaatsen,
met een kort overzicht van de inhoud van de artikelen. Met
name bij themanummers zal dit gebeuren.
Een tweetal nummers werd het afgelopen jaar op grotere schaal
verspreid: het themanummer over het wetsvoorstel euthanasie
onder de leden van de Vaste Commissie voor Volksgezondheid
en Justitie en het themanummer over palliatieve zorg onder
o.a. verpleeghuisartsen-in-opleiding.
De redactie is enkele keren benaderd door de media. Soms
werd gevraagd om op hele korte termijn pro-life mensen te
benaderen voor een reactie op bepaalde onderwerpen. Dit was
helaas niet altijd realiseerbaar.

Inhoud

Er zijn drie themanummers uitgebracht: in januari 1999 over
het wetsvoorstel inzake euthanasie van Van Boxtel e.a., in
oktober over voorspellende geneeskunde en in december over
palliatieve zorg.
De lezingen die op symposia van het NAV en de JPV werden
gehouden zijn in PVH gepubliceerd. Zo belegde het NAV een
symposium over drugs. De verslagen van de lezingen werden
gepubliceerd in het aprilnummer. Ook werden enkele
artikelen gewijd aan het onderwerp ‘zelfdoding’.
Daarnaast belichtte dr Van der Horst in een aantal artikelen
diverse aspecten van de euthanasiewetgeving.
Een tweetal mensen, prof. René Hoksbergen en mr J.P.Jacobs,
werd door de redactie geïnterviewd. Kopij
In 1999 zijn enkele spontaan ingezonden artikelen ontvangen.
De redactie vindt dit een positieve ontwikkeling.
De redactie streeft naar plaatsing van wetenschappelijk goed
gefundeerde artikelen. Dit vraagt om een zorgvuldige beoordeling
van de binnengekomen kopij. In incidentele gevallen vindt
overleg plaats met een lid van de redactieraad. Dit kan soms
leiden tot het besluit een artikel (voorlopig) niet te plaatsen.
De redactie waardeert het als lezers van PVH reageren op
de inhoud van het blad. Dit bevordert de discussie.

BELEIDSPLAN 2000

Als we oude jaarverslagen en beleidsplannen er op nalezen
dan blijkt soms dat niet alle voorgenomen plannen gerealiseerd
worden. Met name het plan om wat meer casuïstiek in het blad
op te nemen komt nog moeilijk van de grond. Misschien is
het goed om vanaf deze plaats de lezers op te roepen om een
interessante casus aan de redactie voor te leggen ter bespreking
in PVH.
Ook de contacten met buitenlandse auteurs is een punt van
aandacht voor de redactie.
In het streven naar meer praktische bijdragen heeft de redactie
enkele interviews in PVH opgenomen. Hoewel het tijdrovend
en intensief is, zal de redactie ook in de toekomst interviews
plaatsen. Tevens zal geprobeerd worden meer boekbesprekingen
op te nemen.
Daarnaast zullen er in 2000 weer enkele themanummers worden
uitgebracht. Het eerste themanummer is inmiddels verschenen:
over het wetsvoorstel toetsing levensbeëindiging op verzoek
en hulp bij zelfdoding.
Ook zullen de lezingen van de voor- en najaarssymposia van
het NAV en de JPV worden gepubliceerd en zal er een themanummer
verschijnen over het onderwerp ‘kwaliteit van leven’.
Suggesties ten aanzien van onderwerpen en auteurs zijn overigens
welkom bij de redactie!
De rubriek ‘van de bestuurstafel’ heeft inmiddels een
vaste plaats gekregen en zal in 2000 door het NAV en de JPV
worden verzorgd. Verder vraagt de publicatie van de artikelen
uit Pro Vita Humana op de website van het NAV de komende tijd de
aandacht.H.G. Molenaar-Geurtsen, redactiesecretaris