Nederlands Dagblad, 8 maart 2019, door Herman Veenhof.
Een brede waaier van medische en maatschappelijke organisaties gaat namens de overheid een ‘brede maatschappelijke dialoog’ over kiembaanmodificatie organiseren. De Nederlandse Patiëntenvereniging (NPV) is er een van.
Veenendaal
Dat zegt Diederik van Dijk, directeur van de NPV en lid van de Eerste Kamer voor de SGP.
De NPV vaardigt Charlotte Ariese af. Zij zal in het debat, dat tot december 2020 duurt, speciaal de beschermwaardigheid van het leven behartigen en is met de organisatie Erfocentrum coördinator van het onderdeel dialoog.
In de dialoog moeten maatschappelijke, ethische en beleidsmatige kwesties in kaart worden gebracht. Dat moet uitmonden in een advies aan de regering. Het tv-programma Nieuwsuurberichtte donderdagavond over de opzet.
‘Pauzenummer’
Van Dijk erkent dat het initiatief een politiek besluit is, een ‘pauzenummer’, op basis van de afspraak dat de huidige regering geen veranderingen doorvoert in de wetgeving over en de wetenschappelijke omgang met embryo’s. De kabinetsdeelname van ChristenUnie en D66, tegenpolen op medisch-ethisch terrein, ligt daaraan ten grondslag.
‘Kiembaanmodificatie’ vindt plaats met de techniek CRISPR Cas9, die stukjes DNA in een menselijk embryo knipt en plakt, waardoor handicaps en erfelijke aandoeningen kunnen worden weggenomen. Het proces kan nu nog niet zonder opheffen van het verbod op embryokweek; er is veel meer genetisch materiaal nodig dan de honderdduizend embryo’s die nu jaarlijks worden gebruikt voor vijfduizend geboortes via ivf.
Kweek
Veel meer embryo’s dan nu zullen dan ook worden weggegooid; de huiver voor het massaal vernietigen van menselijk leven is ‘bij veel meer groepen dan de behoudend christelijke’ aanwezig, stelt Van Dijk.
Dat bleek bij het optreden van de Chinese onderzoeker He Jiankiu, die in november vorig jaar de meisjes Lulu en Nana presenteerde – genetisch gemanipuleerde baby’s. Van Dijk: ‘Waarom niet veel breder ingezet op het produceren van synthetische embryo’s voor onderzoek?’
Hij zegt dat er rondom ‘DNA-reparatie’ nog veel onzeker is wat betreft veiligheid en effectiviteit. Van Dijk heeft ook vragen over het commercieel worden van de techniek en de ‘flinterdunne grenzen tussen genezing en mensverbetering’.
Het vrijgeven van wetenschappelijk onderzoek en embryokweek was in maart 2017 geadviseerd door de Gezondheidsraad en als wetsvoorstel overgenomen door toenmalig minister van Volksgezondheid Edith Schippers (VVD).
In het nieuwe kabinet-Rutte III werd de kwestie in de politieke ijskast gezet. De SGP staat behoudender in dit debat dan de ChristenUnie, maar Van Dijk vindt niet dat de houding van die partij is veranderd door de regeringsdeelname: ‘Het is aan de ChristenUnie te danken dat er überhaupt een debat over genetische manipulatie van embryo’s plaatsvindt en wortelt in de samenleving.’ <