Gouda 6 september 2018, persbericht VBOK

Op donderdagmorgen 6 september bood de VBOK, namens 21.287 Nederlanders, de Tweede Kamer een petitie aan tegen het initiatiefwetsvoorstel van GroenLinks en PvdA om de abortuspil door de huisarts te laten voorschrijven. Nu kan de abortuspil alleen door abortusartsen worden voorgeschreven. De petitie tegen het wetsvoorstel wordt ook ondersteund door dertien organisaties, zoals Juristenvereniging Provita, Platform Zorg voor Leven, het Prof. Dr. G.A. Lindeboom Instituut, diverse huisartsen en zorgprofessionals.

Snelheid gaat ten koste van zorgvuldigheid

GroenLinks en de PvdA beogen met het wetsvoorstel snellere, toegankelijkere zorg te leveren aan vrouwen die voor abortus willen kiezen. Ondersteuners van de petitie ‘De abortuspil NIET bij de huisarts – vrouw en kind verdienen beter’ zijn kritisch op het wetsvoorstel. Vanwege het belang van een zorgvuldige keuze en de psychosociale gevolgen die abortus met zich mee kan brengen, zijn ze tegen een laagdrempelige toegang tot abortus. Arthur Alderliesten, directeur VBOK: “De keuze voor het afbreken of uitdragen van een zwangerschap is voor een vrouw en haar ongeboren kind onherstelbaar. Ook ervaren vrouwen vaak de werking van de abortuspil als heftig. Dit vraagt passende begeleiding bij het keuzeproces en nazorg. En dat kost tijd. Een vrouw heeft dan ook recht op gespecialiseerde begeleiding bij het nemen van haar beslissing en kennis over al haar opties: abortus, het zelf opvoeden van het kind, maar ook adoptie of pleegzorg.”

Beschikbare tijd huisarts

De petitie stelt dat huisartsen momenteel onvoldoende tijd hebben om vrouwen bij een onbedoelde zwangerschap goed te begeleiden. Huisartsen en de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) geven namelijk aan dat ze willen naar minder patiënten en meer tijd per patiënt. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat huisartsen, voor vijf op de zes onbedoeld zwangere vrouwen, alleen een doorverwijzing gaf naar de abortuskliniek en geen informatie verschafte over alternatieven voor abortus. Mede gezien de waarschuwingen over tijdsdruk pleiten de ondertekenaars er voor de abortuspil niet via de huisarts te laten verstrekken.

Duidelijk signaal

Alderliesten drukte de Tweede Kamerleden op het hart: “Dit is een duidelijk signaal aan de leden van de Tweede Kamer dat er veel mensen zijn die een onbedoeld zwangere vrouw en het ongeboren leven de ruimte en tijd gunnen voor het maken van een weloverwogen keuze.”

VBOK

De VBOK zet zich al sinds 1971 in om het maatschappelijk draagvlak voor bescherming van het ongeboren menselijk leven te vergroten. De petitie is op initiatief van de VBOK gestart op 6 maart 2018 en sindsdien door 21.287 mensen ondertekend.

Friesch Dagblad, 02 juli 2018, pagina 10.

Auteur: Arthur Alderliesten is directeur van de Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind

Feminisme lijkt wat terug van weggeweest. Dat betekent ook vernieuwde aandacht voor abortus. De VBOK plaatst een aantal kanttekeningen.

Het essay van Jennie Barbier in de Volkskrant van 15 juni legt ook de koppeling tussen feminisme en abortus. Abortus is verworden tot icoon van vrouwenrechten en daarom is Barbier bang. Bang dat het recht op abortus wordt afgepakt, waarvoor juist hard is gevochten door vroegere generaties feministen. Met bijna jaloerse blikken richting Ierland en Argentinië waar nu ‘overwinningen’
worden behaald in het legaliseren van abortus, ziet ze in Nederland het taboe op abortus alleen maar toenemen. Een paar kanttekeningen bij haar analyse. Eenzijdigheid Het siert Jennie Barbier dat ze openlijk spreekt over haar persoonlijke ervaring met abortus. Dat het ingrijpend is blijkt ook uit haar verhaal. Maar Barbier benadert het vraagstuk van eenzijdig: die van de vrouw en haar recht. Laten we het ook eens hebben over de ander die in het geding is: het ongeboren kind. Heel veel mensen vinden het menselijk leven vanaf het prilste begin beschermwaardig. Hoe je het wendt of keert: abortus provocatus beëindigt ongeboren menselijk leven, geeft het kind niet de kans geboren te worden.

Kritiek is nog geen taboe

Voor Barbier is elke reden voor een abortus legitiem. De Nederlandse wet echter ademt een andere geest. Die zegt dat iedere afbreking van zwangerschap met zorgvuldigheid moet worden genomen en alleen wanneer de noodsituatie van de vrouw deze onontkoombaar maakt (Wet afbreking zwangerschap, artikel 5). Deze zorgvuldigheid is ingebouwd omdat abortus een ingrijpende beslissing is. Dat het geen gewone medische ingreep is, blijkt er wel uit dat de wetgeving onderdeel is van het strafrecht. Het is daarom niet vreemd dat de Barbier constateert dat financiële of
andere praktische overwegingen om tot abortus over te gaan maatschappelijk niet op volledige steun kunnen rekenen. De wetgeving en het moreel besef in de samenleving liggen blijkbaar in elkaars verlengde. Barbier constateert dat er een banale, alledaagse werkelijkheid schuilt achter de ongeveer dertigduizend abortussen die jaarlijks in Nederland worden uitgevoerd. Een aspect van die banale werkelijkheid is dat in bijna de helft van het aantal abortussen financiën een rol speelt (overigens vrijwel altijd in combinatie met andere factoren). Redenen waaraan iets te doen is.
Redenen die een abortus volgens de constructie van de wet geen legitimatie vormen, wanneer deze overkomelijk zijn. En in de praktijk van de hulpverlening blijken dergelijke noodsituaties dikwijls oplosbaar te zijn. Dat komt het ongeboren kind ten goede, maar is ook blijk van goede zorg voor vrouwen.

Psychologische gevolgen

‘De vrouwen die ik sprak over abortus gingen niet van schuld of spijt’, schrijft Barbier. Logisch, ze zit in haar eigen progressieve bubbel, zo schrijft ze zelf al.

Maatschappelijk werkers die dagelijks te maken hebben met abortusproblematiek kennen ook de andere kant. Dagelijks spreken zij vrouwen die zoeken naar verwerking van gevoelens van schuld, spijt en schaamte. Uit het Rutgersonderzoek Seksuele gezondheid in Nederland 2009 bleek dat vier van de tien ondervraagde vrouwen geen negatieve gevolgen van een abortus ondervinden. Daarnaast staan echter zes van tien vrouwen die die wél ervaren. Zij kampen met psychosociale klachten als depressie, boosheid, spijt of schaamte. Hoe helpen we deze vrouwen verder? Door de gevoelens te erkennen of ontkennen? Iedere vrouw ervaart een abortus anders. Zeg haar niet hoe ze dat moet doen. Zo doorbreken we het taboe.

Hoe doorbreken we het taboe?

Barbier kreeg het gevoel dat het gepaster was om over haar abortus te zwijgen: ‘fluistercultuur werkt taboe in de hand’. Ik stem in met haar gedachte dat het helpt om het taboe op het spreken over abortus te doorbreken. Daarom twee vragen om het gesprek verder te brengen:
1. Kan het zo zijn dat juist het continue gehamer op abortus als recht van de vrouw mede het taboe in stand houdt? Want hoe moeilijk is het voor vrouwen om te zeggen dat ze spijt hebben van een abortus, omdat juist dát het icoon is geworden van het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw?
2. Wat is goede (postabortus) begeleiding? Waarmee wordt een vrouw werkelijk geholpen en hoe helpt het doorbreken van het taboe

Abortusregistratie Nederland, 23 maart 2018

Het abortuscijfer is het hoogst in de provincies Flevoland gevolgd door Noord- en Zuid-Holland, met meer dan 11 zwangerschapsafbrekingen per 1.000 vrouwen van 15-44 jaar. #abortus https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/seksueel-risicogedrag/regionaal-

Reactie Nederlandse Patientenvereniging (NPV): en dan besef je dat ‘abortus’ weinig te maken heeft met zelfbeschikking, maar alles met invloed omgeving: druk/dwang of ontbreken sociale steun, aanbod abortusklinieken en etniciteit.

Door Arthur Alderliesten – Directeur VBOK, 22 februari 2018.

In het initiatief wetsvoorstel voor de abortuspil via de huisarts hebben GroenLinks en PvdA te weinig oog voor de complexe keuze waarvoor de vrouw staat. De huisarts heeft niet de tijd noch de expertise die nodig is om de onbedoeld zwangere vrouw te begeleiden. Een pleidooi voor meer zorgvuldigheid voor de vrouw en bescherming van het ongeboren kind.

Waar het om gaat- Abortuspil bij de huisarts

Het initiatief wetsvoorstel van GroenLinks en PvdA om de abortuspil beschikbaar te stellen via de huisarts is verrassend. Ten eerste, omdat de regerende partijen rond het regeerakkoord besloten een streep te zetten door het eerdere wetsvoorstel over de abortuspil van minister Schippers [2]. Ten tweede krijgt het ongeboren leven te weinig aandacht. Drie belangrijkste punten van kritiek op de initiatiefwetgeving (eerdere kritiekpunten kunt u hier en hier lezen):

Vrouw verdient meer begeleiding dan een huisarts kan bieden

Het is zeker niet per definitie slecht wanneer een huisarts betrokken is bij een vrouw die onbedoeld zwanger is. Het vraagt wel extra inzet en deskundigheid. Het Nederlands genootschap voor abortusartsen (NGvA) is daarom kritisch. In haar ‘Richtlijn begeleiding van vrouwen die een zwangerschapsafbreking overwegen’ schrijft ze dat huisartsen vaak niet de juiste kennis hebben om een vrouw goed te begeleiden . De NGvA geeft aan dat het een forse uitdaging zal zijn voor huisartsen om dezelfde kwaliteit te leveren bij o.a. termijnbepaling, bereikbaarheid en keuzemogelijkheden als abortusklinieken en ziekenhuizen. 

Beraadtermijn

Voor een abortus geldt een beraadtermijn van vijf dagen, behalve als het gaat om een overtijdbehandeling (voor 9 weken) met bijvoorbeeld de abortuspil. De Raad van State drong bij het eerdere wetsvoorstel aan op het handhaven van deze beraadtermijn, ook bij de abortuspil via de huisarts. GroenLinks en PvdA beroepen zich nu op de huisartsenvereniging LHV om het tegenovergestelde te beweren. Zij stellen dat het “uit medisch, psychologisch en sociaal oogpunt wenselijk is dat vrouwen die een overtijdbehandeling willen dit met een zo kort mogelijke vertraging kunnen doen.” Dat is echt de omgekeerde wereld. Het is juist belangrijk om zorgvuldig een keuze te maken en niet aan te sturen op een snelle beslissing. Dat is precies waarvoor de beraadtermijn in het leven is geroepen. De VBOK ziet daarom graag dat de overtijdbehandeling onder de wet afbreking zwangerschap valt, zodat ook de beraadtermijn geldt. Dát is recht doen aan de complexe keuze waar de vrouw voor staat.

Ongeboren menselijk leven

Het woordje ‘vrouw’ komt 42 keer voor. De woorden ‘embryo’, ‘kind’, ‘foetus’ en ‘ongeboren’ niet één keer. Daarmee is veel gezegd. Zoekt de wet afbreking zwangerschap nog de precaire balans tussen het belang van de vrouw en het ongeboren kind, GroenLinks en PvdA hebben hier geen oog voor. Dat is kwalijk. Ze geven aan de pro-life-gedachte te respecteren omdat het wetsvoorstel abortus niet aanmoedigt, bevordert of verplicht. Dat lijkt me de meest smalle opvatting van beschermwaardigheid van het ongeboren leven die je maar kunt bedenken.

Het ongeboren menselijk leven verdient meer respect. Het verdient bescherming tegen keuzes die wellicht in blinde paniek worden genomen, in rap tempo gefaciliteerd door de huisarts met een volle wachtkamer hijgend in haar nek.

[2] Het kan politiek gezien nog spannend worden. Het opiniepanel-eenvandaag onderzocht het maatschappelijk draagvlak voor de voorgestelde wijziging. 63 procent spreekt zich uit voor een wetswijziging, dus voor het verstrekken van de abortuspil door de huisarts. 23 procent is tegen; 14 procent heeft geen mening. Ook binnen de achterbannen van de coalitiepartijen is een meerderheid voor.

NPV / zorg voor het leven, 23 februari 2018

Auteur: Elise van Hoek-Burgerhart is manager beleidsbeïnvloeding

Groen Links en de PvdA vinden dat de huisarts voortaan de abortuspil moet kunnen verstrekken. In een initiatiefwet stellen deze partijen dat een vergunning, zoals die voor abortusklinieken geldt, niet nodig is. De Landelijke Huisartsenvereniging (LHV) steunt dit plan.

De idee dat de abortuspil een makkelijk te slikken pil is en een abortus eenvoudiger maakt in vertrouwde handen bij de eigen huisarts, is een misverstand. De ‘abortuspil’ (Sunmedabon) is geen pil maar een proces, met meerdere handelingen en beslismomenten.  Eerst is een gesprek nodig met de huisarts. Is er sprake van een noodsituatie of zijn er alternatieven? Dan kiest de vrouw: een abortuspil of een zuigcurettage bij een abortuskliniek. Daar wordt een echo gemaakt om de zwangerschapsduur vast te stellen. Vervolgens moet ze terug naar de huisarts, die de echo bekijkt en dan de abortuspil voorschrijft. De vrouw slikt de eerste pil (mifepriston) die de groei van het ongeboren leven in haar stopt. Na 36 tot 48 uur moet ze terugkomen bij haar arts. In deze tijd sterft het embryo. Vervolgens moeten er – onder begeleiding van een professional – 4 pillen vaginaal (misoprostol) worden ingebracht. Kort daarop krijgt de vrouw buikkrampen en bloedverlies. Dit kan hevig en pijnlijk zijn. Binnen vier uur wordt het embryo uitgestoten. Het bloedverlies houdt ongeveer één week aan. Toch is dit bloedverlies geen garantie dat de zwangerschap voorbij is. Na drie weken volgt een nacontrole. Als blijkt dat de zwangerschap niet afgebroken is en het embryo nog leeft, of als er resten zijn achtergebleven, wordt haar alsnog een abortus via een curettage aangeboden.

De steun van de LHV voor de abortuspil is opmerkelijk. ‘De spreekkamer van huisartsen zit veel te vol voor nog meer taken’, zei de beroeps­vereniging nog geen jaar geleden in Trouw. ‘Als het kabinet zo graag wil dat wij taken overnemen van het duurdere ziekenhuis, moet de nu al overbelaste huisarts daarvoor ook ruimte krijgen’, aldus de huisartsen. Ook vindt de LHV de juridische eisen van de abortuswet (Waz) te veel gevraagd. Huisartsen moeten dan immers een vergunning aanvragen om de abortuspil te mogen verstrekken.

Regeerakkoord

Geen abortuspil bij de huisarts, besloten VVD, CDA, D66 en CU toen zij spraken over het regeerakkoord. Minister Schippers sprak eerder al ondubbelzinnig uit dat eerst een wetswijziging nodig is om vroege, medicamenteuze abortus door de huisarts te legaliseren. Wat drijft PvdA en GroenLinks nu met een wetsvoorstel te komen? Politieke profilering? Angst voor Women on Waves, die artsen tijdens een cursus wil vertellen hoe ze de pil kunnen voorschrijven? Druk vanuit de LHV en de artsenfederatie KNMG, die al sinds 2008 pleiten voor verkrijgbaarheid van de pil?

De abortuswet vraagt dringend om een evaluatie. De wet bestaat inmiddels ruim 35 jaar en is één keer geëvalueerd. Dit is opmerkelijk, omdat het om een beladen onderwerp gaat dat de jure nog altijd strafbaar, tenzij er sprake is van een noodsituatie. De euthanasiewet bijvoorbeeld wordt iedere vijf jaar geëvalueerd. In maart 2016 zegde minister Schippers al toe de abortuswet te evalueren. Minister de Jonge wil voor zomer 2018 de onderzoekers aan het werk zetten, zodat in 2020 het evaluatierapport beschikbaar is. De Jonge kan de lobbyisten voor de abortuspil daarop wijzen. Het belang van de vrouw en haar ongeboren kind moeten leidend zijn, niet de scoredrift van politieke partijen.